Duurzame Verbindingen

Samen op weg naar 2030

A.Hak Warmtenetten
2019/2020

In het recentelijk gesloten nationale Klimaatakkoord is afgesproken om te streven naar een 49% reductie van CO₂-uitstoot in 2030 als tussenstap naar nog hogere doelstellingen in 2050. Verschillende sectoren, waaronder de gebouwde omgeving, landbouw en landgebruik, elektriciteit, industrie en mobiliteit, hebben afspraken gemaakt over maatregelen die in de komende 10 jaar in Nederland genomen moeten worden om de doelstellingen te halen. Provincies en gemeenten gaan een belangrijke rol spelen bij het nastreven van de klimaatdoelen voor de gebouwde omgeving.

RES en Transitievisie Warmte

Op regionaal niveau werken provincies en gemeenten samen met waterschappen, netbeheerders en het bedrijfsleven wat zal resulteren in een gezamenlijke Regionale Energiestrategie (RES) waarin afspraken worden vastgelegd. Voortvloeiend uit de Regionale Energiestrategie, volgt de Transitievisie Warmte, welke op gemeentelijk niveau wordt bepaald. Van gemeenten wordt verwacht dat ze deze uiterlijk in 2021 hebben vastgesteld. In de Transitievisie Warmte zal per wijk gekeken worden naar een alternatieve energie infrastructuur. In een uitvoeringsplan op wijkniveau zal over de alternatieve energie infrastructuur, bijvoorbeeld de aanleg van een warmtenet, worden besloten. Voor de daadwerkelijke uitvoering van het plan moet er door verschillende partijen worden samengewerkt. Naast de gemeenten zijn ook woningbouwverenigingen, de netbeheerders, aannemers, zoals A.Hak, en installatiebedrijven hierbij betrokken en bovenal ook de huurders, huiseigenaren en ondernemers in een wijk.

De Startmotor

Woningcorporaties spelen ook een belangrijke rol in de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Het doel van de startmotor is het versnellen van de energietransitie in de gebouwde omgeving en woningcorporaties kunnen hierbij de ‘startmotor’ (aanjager) zijn door op grotere schaal woningen aardgasvrij of aardgasvrij-klaar te maken.

40 jaar ervaring met de aanleg van warmtenetten,
150 projecten en
10 miljoen manuren

Wat is een warmtenet?

Een warmtenet maakt over het algemeen gebruik van duurzame en/of circulaire bronnen. Warmte die vrijkomt in de industrie of bijvoorbeeld bij afvalverbranding wordt ingezet. Met deze ‘restwarmte’ worden huishoudens en bedrijven in een gesloten systeem voorzien van warmte en warm water, zonder dat daarvoor opnieuw energiebronnen worden aangesproken.

Een warmtenet is een goed alternatief voor aardgas. In Nederland moeten in 2050, 7 miljoen woningen en 1 miljoen gebouwen van het aardgas af zijn. Een eerste stap hierin is de verduurzaming van 1,5 miljoen bestaande woningen.

A.Hak en warmtenetten

A.Hak heeft meer dan 40 jaar ervaring in de aanleg van warmtenetten. Ongeveer 20% van alle warmteleidingen in Nederland zijn door ons aangelegd. We hebben landelijk warmte-infrastructuur aangelegd op nieuwbouw locaties, industriële terreinen en binnen stedelijk gebied waaronder Amsterdam, Utrecht, Leiden, Enschede, Maastricht, Hengelo, Dordrecht, Alkmaar, Purmerend en Groningen. Met de uitgebreide kennis en ervaring die wij hebben op het gebied van de ondergrond, kan er passend advies gegeven worden over de mogelijkheden voor een warmtenet zoals de bepaling van het tracé materiaal, aanlegtechniek en omgevingsmanagement.

“Doordat we gezamenlijk met A.Hak ontwerpkeuzes maken, hebben we aan een half woord genoeg. Dit resulteert in een efficiëntere en uitvoerbaardere voorbereiding.”

Ing. Peter Klompmaker, Projectmanager bestaande bouw, Vattenfall

Trias Westland

Glastuinbouw

Trias Westland is een uniek project in Nederland. Niet eerder werd er op een diepte van 4 km geboord voor de winning van aardwarmte. Bij aanvang van het project was een van de doelen verduurzaming in bestaande bouw door te voeren door aardwarmte, via geothermie, beschikbaar te maken voor glastuinbouwbedrijven in het Westland.

De verschillende partijen betrokken bij het Trias Westland project vormden een bouwteam en brachten zo hun kennis, ervaring, techniek en creativiteit samen van het ontwerp tot de realisatiefase. A.Hak, deelnemer aan het bouwteam, legde binnen één jaar, over een lengte van 13,5 kilometer, een warmtenet aan. De glastuinbouwondernemers werden via dit warmtenet verbonden met de aardwarmtebron. Door te werken in een bouwteam werd een (kosten)efficiënte en succesvolle oplevering gerealiseerd.

Goede communicatie met de omgeving speelde een belangrijke rol in het gehele project. Omwonenden en geïnteresseerden werden uitgenodigd om eventuele vragen of opmerkingen rechtstreeks aan de A.Hak medewerkers ter plaatse te richten. Het warmtenet van Trias Westland is inmiddels in gebruik genomen.

Amsterdamse Gentiaan Wijk

Bestaande bouw daterend uit jaren ‘20 van de vorige eeuw

Met als basis de ‘Amsterdam city deal – stad zonder aardgas’ werd een wijk gekozen in Amsterdam Noord waar onderhoud noodzakelijk was aan het verouderde gasnet. In plaats hiervan werd er door de gemeente en de woningbouwvereniging besloten om een warmtenet aan te leggen. Om het project te realiseren vormden de stakeholders, Gemeente Amsterdam, Woningcorporatie Ymere en haar co-maker Dura Vermeer, Alliander, Waternet, Westpoort Warmte, Bouwteam Vattenfall/A.Hak, een geïntegreerde keten waarbinnen periodiek overleg plaatsvond met betrekking tot de voortgang van het project. Door op deze manier samen te werken, plannen op elkaar af te stemmen of gezamenlijk aan te pakken, werd de normale doorlooptijd voor het Definitief Tracé Akkoord (DTA) van ongeveer 2 jaar terug gebracht naar 9 maanden.

“Het integreren van de keten tot één bouwteam kan voor de maatschappij leiden tot een besparing van 20%. Bovendien levert het werken in een bouwteam in een hele korte tijd enorm veel kennis en ervaring op. Geïntegreerde bouwteams zullen in hoge mate bijdragen aan het realiseren van de doelen en succesvol slagen van het Klimaatakkoord, de Energie Transitie en City Deal.”

Pieter van Poelje, Commercieel Manager bij A.Hak, lid stuurgroep Gentiaan project Amsterdam

A.Hak en het werken in bouwteams

Voor het realiseren van een warmtenet bij bestaande bouw is het bundelen van de krachten in een vroeg stadium gewenst. Met alle stakeholders om tafel gaan, levert voordelen op die er aan bij dragen dat het project binnen de gestelde termijn en het geplande budget gerealiseerd kan worden. Expertise van de betrokken partijen in de ontwerpfase tot en met de realisatie van een project verdient de voorkeur boven een meer traditionele project aanpak waarbij ontwerp, aanbesteding en uitvoering elkaar afzonderlijk opvolgen.

Bij het werken in een bouwteam wordt:

Het doel van het project gezamenlijk geformuleerd, gebaseerd op de wensen van de stakeholders.
Een passend uitvoeringsontwerp ontwikkeld en wijze van technische aanpak bepaald.
Een team samengesteld met alle benodigde competenties en duidelijke afspraken gemaakt over de rolverdeling.
Een planning, begroting en kwaliteitborging opgesteld met alle betrokken partijen.
Gewerkt volgens de Agile project management principes.

De voordelen van werken met een bouwteam:

Een beter en kosten efficiënter ontwerp door de inbreng van uitvoeringservaring in de ontwerp fase.
Kortere planning en grotere budget zekerheid.
Beter inzicht verkrijgen in de verdeling en beheersing van de risico’s.
Goede inzage in het verloop van het project door sprints.
Consistente interne en externe communicatie draagt bij aan een beperkte overlast voor de omgeving.

A.Hak en de energietransitie

Middenin de energietransitie is het werkterrein van A.Hak misschien wel dynamischer dan ooit. We denken mee over de techniek die nodig is om klimaatdoelen te halen. We voorzien een golf van ondergrondse infrastructuurwerken in het komend decennium. We verwachten dat energieoplossingen van de toekomst meer gedecentraliseerd, bi-directioneel en circulair zullen zijn.

A.Hak ontwerpt, bouwt en onderhoudt duurzame verbindingen, netwerken en installaties op het gebied van energie, water en andere producten. Duurzaamheid, veiligheid, integriteit, kwaliteit en vakmanschap zijn onze basis. In goede samenwerking met onze klanten en onze partners, willen we de duurzame energieoplossingen voor de toekomst realiseren en de impact op de lokale omgeving voor gemeenschappen minimaliseren.

Communicatie en veiligheid

Communicatie en veiligheid zijn twee belangrijke pijlers bij de ontwikkeling en uitvoering van de werkzaamheden die door ons worden verricht. Onveilige situaties moeten voorkomen worden en de bereikbaarheid van de wijk of het verlopen van de verkeersstromen moeten geen hinder ondervinden als gevolg van de werkzaamheden. Wij zijn te gast in de wijk!
We houden de bewoners en ondernemers in een wijk, maar ook daarbuiten, op de hoogte van de voortgang door middel van zowel persoonlijke als digitale communicatie. Ook gaan we langs op scholen om kinderen te informeren over de werkzaamheden, veiligheid en hen wat te leren over techniek.
Voor onze eigen mensen vinden we het natuurlijk ook belangrijk dat ze op een veilige manier werken. A.Hak heeft samen met een aantal andere organisaties actief in warmte, afspraken vastgelegd in de ‘Governance Code – Veiligheid in de Warmtebranche’.

“Omdat er een open en eerlijke sfeer is binnen het bouwteam, is er meer begrip en inzicht in elkaars beweegredenen. Dit zorgt ervoor dat we effectief kunnen verbeteren”.

Ing. Peter Klompmaker, Projectmanager bestaande bouw, Vattenfall

Fotografie: Femke Oepts – Maarten van der Voorde